Het behandelproces
Een gemiddelde Theraplay behandeling bestaat uit ongeveer achttien tot vierentwintig sessies, maar het is mogelijk dat hiervan wordt afgeweken. Verder is deze opgebouwd uit de volgende fasen: diagnostiek, behandeling en nazorg.
Diagnostiek
De opvoeder wordt als eerste gevraagd om vragenlijsten in te vullen, aan de hand waarvan de behandelaar een inschatting kan maken van het gedrag van het kind en de houding van de opvoeder(s). Vervolgens zal er een intakegesprek plaatsvinden, waarin wordt stilgestaan bij de geschiedenis en het functioneren van het gezin. Daarop volgt een observatie waarmee de therapeut een beeld vormt van de relatie tussen het kind en de opvoeder(s), die vervolgens wordt besproken tijdens een terugkoppelingssessie. In deze sessie wordt een beeld geschetst van de aandachtspunten en wordt er een aanbeveling gedaan voor de eventuele vervolgstappen. Belangrijk is om te benoemen dat er in deze fase geen oordeel wordt gevormd over het huidige ouderschap en de relatie tussen kind en opvoeder. Er wordt enkel een beeld geschetst van de situatie, zodat de behandeleer zo goed mogelijk kan aansluiten bij de behoeften en deze bevindingen mee kan nemen in de afweging welke vervolgstappen het meest passend zijn.
Behandeling
Om de behandeling zelf zo veilig mogelijk te laten verlopen, wordt deze in stappen opgebouwd. Voordat een sessie begint maakt de therapeut een plan dat is gebaseerd op de behoeften van het kind en tijdens de sessie kan dit plan altijd worden aangepast en wordt het handelen volledig op de reacties van het kind afgestemd. Aan het einde van elke sessie vindt er een verzorgende activiteit plaats.
De eerste sessies staan in het teken van het opbouwen van een vertrouwensband tussen kind en therapeut. Het is van het kind afhankelijk of de opvoeder(s) hierbij aanwezig zullen zijn, of dat er besloten wordt om deze later in het proces pas te betrekken. Wanneer het kind hieraan toe is worden de opvoeders uitgenodigd om met het kind te spelen en worden ze samen in dit proces begeleid door de behandelaar. Daarnaast krijgen ze handvatten en activiteiten aangereikt om hiermee te oefenen. Als de uitvoering van deze activiteiten eenmaal vertrouwd begint te worden, mogen sommigen hiervan ook in de thuissituatie uitgevoerd gaan worden, zodat er ook in deze situatie geoefend kan worden. Als de transfer naar de buitenwereld voldoende gemaakt lijkt te zijn wordt er afgesloten met een feestelijke sessie waarin de sterke punten en de bereikte resultaten gevierd mogen worden. Om de resultaten van de behandeling te kunnen beoordelen worden de vragenlijsten aan het einde van de behandeling nogmaals ingevuld.
Nazorg
Om de opvoeder(s) zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen bij dat wat ze hebben geleerd en om dit zo goed mogelijk te kunnen toepassen in de praktijk, volgt er na het afronden van de behandeling nog een nazorgtraject. De eerste drie maanden zal er maandelijks een sessie plaatsvinden en vervolgens een jaar lang elk kwartaal.